Almanların 'Utanç Havalimanı' inşaatı sonunda tamamlandı

İstanbul Havalimanı'nın üçte biri büyüklüğünde olmasına rağmen 9 yıl gecikmeyle tam 14 yılda tamamlanan Branderburg Havalimanı (BER) 3,4 milyar Euro'luk ek maliyetle açılacak. Toplam 10 milyar Euro maliyetli ve 90 milyon yolcu kapasiteli İstanbul Havalimanı kısa bir sürede hizmete girerken 6 milyar Euro'dan fazlaya mal olan Brandenburg Havalimanı Yönetim Kurulu Başkanı Engelbert Lütke Daldrup, projenin hem 9 yıl gecikmesi hem de ek maliyetleri nedeniyle büyük bir açılışı hak etmediğini sade bir açılışla hizmete başlayacağını söyledi.

Hem dünyada hem de Türkiye içinden çeşitli karşı çıkmalara rağmen finansal engel çıkarmalara rağmen 4 yılda tamamlanan ve toplam 10 milyar Euro'ya mal olana İstanbul Havalimanı havacılık sektöründe dünyanın en önemli projeleri arasında yer almayı başardı. Almanya'da yapımına 2006 yılında başlanan ve 2011 yılında bitirilmesi planlanan Berlin Brandenburg Havalimanı ise 5 kez ertelendikten sonra 31 Ekim tarihinde açılışı gerçekleştirilecek. Geçtiğimiz günlerde basın lansmanı yapılan Brandenburg Havalimanı 31 Ekim 2020 tarihinde resmi açılışını yapacağını duyurdu. Son aşama hazırlıklarının devam ettiği Brandenburg Havalimanı'nda günde bin figüran yolcu ve 450 personelle denemeler sürdürülüyor. Denemeler için 10 bin figüran yolcu ve 8 bin bagaj kullanılarak eksikler gideriliyor.

İstanbul Havalimanının üçte biri büyüklüğünde olmasına rağmen tam 14 yılda bitirilebilen ve normal maliyetinden daha fazla bir bütçeyi ek maliyet olarak harcayarak açmayı hazır hale getirdi. Berlin Brandenburg Havalimanı inşaatı 15 yıllık bir planlamanın ardından 2006 yılında başlanmıştı. Projenin ilk olarak 2011 yılında tamamlanması planlanıyordu. Ancak yapımda ortaya çıkan teknik aksaklıklar ve yolsuzluk skandalları açılışın 9 yıl gecikmesine neden oldu. Açılışı tam 5 kez ertelendi. Yaşanan sorunlar nedeniyle 2.6 milyar Euro harcanması planlanan havalimanı için yıllar içinde toplamda 6 milyar Euro harcandı. Bu haliyle proje tam 3,4 milyar Euro ek maliyetle bitirebildi. Havalimanı açıldığı haliyle yıllık 27 milyon yolcuya hizmet verecek. Ancak ihtiyaç halinde bunun 45 milyona çıkarılması için projeler bulunuyor.

Tegel Havalimanı ise 8 Kasım 2020 de kapatılacak

Berlin'in üç havalimanının (Tempelhof , Tegel ve Schönefeld) kademeli olarak kapanması planlanmıştı. Bu doğrultuda Tempelhof Havalimanı 2008 yılında kapatıldı. Tegel Havalimanı ise 8 Kasım 2020 de kapatılacak. Geciken yeni havalimanının terminal kapasitesinin yetersiz kalacağı düşünüldüğü için, Schönefeld Havalimanı'nın yeni havalimanına dahil edilmesine karar verildi. Halen hizmette olan Berlin Schönefeld Havalimanı'nın arazisine inşa edilen yeni havalimanı BER, Schönefeld Havalimanı altyapısının bir kısmını da kullanacak. Schönefeld'in ana terminal binası kapsamlı bir tadilattan sonra ‘Terminal 5' adıyla Berlin Brandenburg Havalimanı kapsamına alındı. Yeni terminal binaları T1 ve T2 sabit hatlara, eski T5 ise tatil ve Charter uçuşlarına hizmet verecek.

BER Genel Müdürü Prof. Dr. Engelbert Lütke Daldrup, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada havalimanı inşasında Berlin ve Almanya genelinde alay konusu olduklarını ve Alman mühendisler olarak kendilerinden utandıklarını söyledi. Daldrup, başta 2 milyar 700 milyon euro olarak öngörülen inşa masraflarının 6 milyar Euro'ya çıkmasının da kabul edilebilir olmadığını belirtti. Genel Müdür, bununla birlikte korona pandemisi nedeniyle BER'in federal hükumet ile Berlin ve Brandenburg eyaletinin sağlayacağı 260 milyonluk ek kaynağa ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Daldrup, pandeminin gelişimi ve hava trafiğinin durumuna göre 2024 senesine kadar desteğe ihtiyaçları olacağını açıkladı. Lütke Daldrup yeni havalimanının açılışında büyük bir kutlama düzenlenmeyeceğinin altını çizdi ve "Büyük bir parti yok. Sadece açacağız" dedi.

Başladığı günden beri tüm dünya da tepki çeken çeşitli finansal engellemelerle karşı karşıya kalan İstanbul Havalimanı ise rekor bir seviyede 4 yılda tamamlanarak hizmet vermeye başladı. 76,5 milyon metrekare alana sahip olan projenin temeli 7 Haziran 2014 de atıldı ve Türkiye içinden dahil bir çok engellemelere rağmen rekor bir seviyede tamamlanarak 29 Ekim 2018 de cumhuriyet bayramında açıldı. 10 milyar Euro ya tamamlanan İstanbul Havalimanı projesinde toplam yılda 90 milyon yolcu kapasitesi ile hizmet vermeye başladı. Daha sonradan eklenecek bölümlerle bu yılda 200 milyon yolcu kapasitesine kadar çıkartılabilecek. Berlin Havalimanının neredeyse 4 katı büyüklüğündeki havalimanı 4 yıl gibi kısa bir sürede bitirilerek hizmete açıldı. Havalimanı'nın lale figüründen esinlenerek tasarlanan 90 metre yüksekliğinde ve 5 bin metrekare alanına sahip kulesi birçok uluslararası ödüle de sahip oldu. Şehir merkezine 35 km uzaklıkta bulunan havalimanına Gayrettepe - İstanbul Havalimanı Metro Hattı (ortalama 25 dakika) D-20 yeni karayolu bağlantısı Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu Projesi ile İstanbul bağlantısı Hızlı Tren bağlantısı 'Üç Katlı Büyük İstanbul Tünel Projesi' ile Anadolu Yakası bağlantısı bulunmakta.

Ana Terminal Binası 1.4 milyon metrekare, DuDuty Free Alanı 54 bin metrekare, Yeme & İçme Alanı: 34 bin metrekare, Özel Yolcu Salonu 29 bin metrekare, Perakende Alanı 17 bin metrekare, Check-in Noktası 566 adet, Asansör, Yürüyen Bant ve Yürüyen Merdiven Sayısı 665 adet, Pasaport Kontrol Noktası 228 adet, Terminal Giriş Kapısı 7 adet, bekleme koltuğu: 20 bin adet, Yolcu Biniş Köprüsü Sayısı 143, Uçak Park Pozisyonu 371, Bagaj Konveyor Uzunluğu 42 km, Toplam araç park kapasitesi: 40 bin, katlı otopark araç kapasitesi 18 bin, açık otopark araç kapasitesi 22 bin, petrol istasyonu, araç yıkama, bakım, 900 adet engelli araç alanı, 10 elektrikli araç şarj ünitesi bulunuyor. Bağımsız Paralel Pistler: Pist 1 Pist 2 ve Pist 3 olmak üzere toplam 3 pist olarak hizmet veriyor.

İstanbul Havalimanı ilk açıldığında 4 milyon ton; tüm fazları tamamlandığında ise 5,5 milyon ton kargo kapasitesine sahip olacak. Ayrıca Limanda 34 bin metrekare yeme içme alanı, hali hazırda Dünya'da “tek çatı altında” yer alan en büyük yeme içme alanı unvanına sahip.

İstanbul Havalimanı'nın ekonomik etkisi

İstanbul Havalimanı'nın doğrudan, dolaylı, tetikleyici ve hızlandırıcı ekonomik etkileri Küresel Büyüme Senaryosu (İyimser Senaryo) kapsamında bir araya getirildiğinde 2025 yılında istihdamın 225 bin kişiye ulaşacağı GSMH'nin ise yüzde 4.89 olacağı öngörülüyor. Çağdaşlık ve fonksiyonelliği bir arada ele alan özgün bir tasarıma sahip olan yeni havalimanındaki terminal tasarımı, ilhamını İstanbul'un kültürel mirasından alıyor. İstanbul Havalimanı terminalinde; İstanbul camilerinin, hamamlarının, kubbelerinin ve daha birçok tarihi yapının zenginliği, proje mimarisine ince ince işlenecek. Türk-İslam sanat ve mimarisinde kullanılan motifler, güzellik, doku ve derinlik sağlıyor. Yeni Havalimanı sürdürülebilir, kendi enerjisini üreten, çevreci, engelsiz ve yeşil bir havalimanı olarak inşa edildi. İstanbul Havalimanı Terminal Binası, geleneksel ASHRAE (Amerikan Isıtma Soğutma ve İklimlendirme Mühendisleri Derneği) standartlarına göre yüzde 21 enerji verimliliği ile Yeşil Bina Sertifikasyonu olan LEED Sertifikasyonunu hedeflemekteydi. Amerikan Yeşil Bina Konseyi, İstanbul Havalimanı terminalini dünyanın en büyük LEED sertifikalı binası olarak Mayıs 2020'de tescilledi. Benzersiz mimarisi, güçlü alt yapısı, üstün teknolojisi ve sunduğu üst düzey yolculuk deneyimi ile henüz ilk yılında küresel aktarma merkezi olan İstanbul Havalimanı, başarılarına bir yenisini daha ekleyerek “LEED Altın” sertifikası almaya hak kazandı. İstanbul Havalimanı'nda yılda 19 bin hanenin tükettiği elektrik ve 6 bin 750 hanenin tüketimine denk, su tasarrufu yapılacak. Bu sayede İstanbul Havalimanı yılda 33,2 milyon TL tasarruf ettirecek. Terminal, yağmur suyu, geri dönüştürülmüş su ve gri suyu kendi ihtiyaçları için kullanacak şekilde dizayn edilmiştir. Bu da 1,5 milyon metreküp / yıl su tasarrufuna ve 1 yılda 5 bin 500 hanenin su kullanımına denk düşmektedir. Enerji verimliliği çalışmaları sonucunda ise bir yılda 19 bin hanenin enerji tüketimine ve yılda 30 bin 700 ton CO2 (eq)'a eşdeğerine denk tasarruf elde edilmesi öngörülmektedir.

Tuncer Cengiz - Ferhat Yasak - Mahmut Tosun