Osman Kavala kimdir ve neyle suçlanıyor?

Gezi Parkı eylemlerini finanse ve organize etmekle suçlanan sanıkların yargılandığı davada dün 1638 gündür hapiste olan iş insanı Osman Kavala'ya ağırlaştırılmış müebbet; Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi'ye 18'er yıl hapis cezası verildi. Yedi sanığın da tutuklanmasına hükmedildi.

 

ABD VE ALMANYA'DAN "DERHAL TAHLİYE EDİN" ÇAĞRISI

Özellikle Kavala için verilen müebbet hapis cezası kararı CHP ve HDP'nin tepkisine neden olurken, ABD ve Almanya da gece yarısı yaptıkları yazılı açıklamalarla Osman Kavala için tahliye çağrısında bulundu. Türkiye'nin gündemine oturan gelişme sonrası milyonlar Osman Kavala'nın tutukluluk sürecine dair bilgi alabilmek için internette aramaya yapmaya başladı. Peki 1638 gündür tutuklu olan Osman Kavala cezaevine ilk ne zaman girdi ve neden tutuklandı? Kavala ile ilgili sürecin detayları neler? Gezi Davası sürecinde neler yaşandı? İşte merak edilen soruların yanıtı...

 

15 TEMMUZ DARBE GİRİŞİMİ SONRASI GÖZALTINA ALINDI

Gezi Parkı odaklı olaylara ilişkin davada beraatine ve tahliyesine karar verilen Anadolu Kültür AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, 15 Temmuz darbe girişimi soruşturması kapsamında gözaltına alınmıştı.

11 GÜN TUTUKLU KALIP BERAAT ETTİ

9 Mart 2020 tarihinde ise TCK'nın 328. maddesinden ("devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin etmek") tutuklanan Kavala, 20 Mart 2020 tarihinde TCK'nın 309. maddesinden beraat etti.

 

TAHLİYEDEN BİR GÜN SONRA YENİDEN TUTUKLANDI

Tahliyesinin hemen ardından TCK'nın 309. maddesinden gözaltına alındı; ertesi gün, 19 Şubat 2020 tarihinde aynı maddeden tutuklandı. 9 Mart 2020 tarihinde ise TCK'nın 328. maddesinden ("devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin etmek") tutuklandı. 20 Mart 2020 tarihinde TCK'nın 309. maddesinden beraat etti. 1 Kasım 2017 tarihinden itibaren kesintisiz olarak Silivri Cezaevi'nde tutuklu bulunan Osman Kavala, 20 Mart'taki beraat kararının ardından aynı dosyadan bir kez daha tutuklu yargılandı.

 

MÜEBBET HAPİS CEZASINA ÇARPTIRILDI

İş insanı Osman Kavala, 17 kişinin yargılandığı Gezi Parkı davasının dünkü duruşmasında "Anayasal düzeni cebir ve şiddet yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Kavala'nın yargılama sürecindeki davranışları ve eylemi işleme biçimleri dikkate alınarak takdiri indirim uygulanmadı. Heyet, Osman Kavala'nın bu suçtan tutuklanmasına karar verdi.

 

KAVALA'YA "CASUSLUK" SUÇUNDAN BERAAT VERİLDİ

Kavala'nın "Siyasal ve askeri casusluk" suçundan ise kesin ve yeterli delil bulunmadığından beraatine karar verildi. Kavala hakkında TCK'nin 312. maddesi uyarınca hükmen tutuklamaya karar verildiğinden "casusluk" suçundan tahliyesine karar verildi. Sanık Kavala için "Mala zarar verme", "Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirilmesi", "İbadethanelere ve mezarlıklara zarar verme", 6136 sayılı yasaya muhalefet", "Nitelikli yaralama", "2863 sayılı yasaya muhalefet" suçlarından dava açılmışsa da TCK 312. maddesi içerisinde kaldığından ayrıca hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verildi.

SAVCILIK SANIKLARI NEYLE SUÇLADI?

İddianame ve mütalaada Kavala'nın üyesi olduğu Açık Toplum Vakfı'nın ABD'li milyarder George Soros bağlantılı Açık Toplum Enstitüsü'ne yakın olduğu yazıyor. Enstitünün bazı ülkelerde isyan başlattığı savunuluyor. Savcılığın suçlaması da bu iddianın üzerinde yükseliyor ve Kavala'nın 80 ilde milyonlarca kişinin katıldığı eylemleri finanse ettiği iddia ediliyor.

 

Bu suçlamalar nedeniyle savcı Edip Şahiner, esas hakkındaki mütalaada Osman Kavala ve Mücella Yapıcı'nın 'hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs etme' suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet, Çiğdem Mater, Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi'nin de 'hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs etme suçuna yardım ettikleri' iddiasıyla 20 yıla kadar hapisle cezalandırılmalarını talep etti.

 

MÜTALAADAN DİKKAT ÇEKEN DETAYLAR

Savcının mütalaasında, "Gezi Olayları olarak bilinen ve 2011 yılında 'Ayaklan İstanbul/Diren İstanbul' sloganı üzerinden temelleri atılan kalkışma hareketinin 11.11.2011 tarihinde Memet Ali Alabora, Ayşe Pınar Alabora ve Handan Meltem Arıkan tarafından Gezi Parkında çekilmiş video ile eyleme konulduğu tespit edilmiştir" ifadesine yer veriliyor.

 

72 sayfalık mütalaaya göre, eylemciler Arap Baharı'nın bölgesel olmadığını ve küresel olduğunu belirterek, eninde sonunda ülkemizde de bu ayaklanmaların olmasını arzu ettiklerini duyurdu. Türkiye geneline yayılan olaylar 27 Mayıs 2013 tarihinde "Taksim Yayalaştırma Projesi" kapsamında yol açma çalışması yapılırken "Gezi Parkında ağaçlar kesiliyor" bahanesiyle başlatıldı. Mütalaada, Gezi Parkı olaylarının asıl amacının, Türkiye Cumhuriyeti'nin seçilmiş hükümetini yıkmak veya işlevsiz duruma getirmek olduğu vurgulanıyor.

 

30 Mayıs 2013'te Memet Ali Alabora'nın Twitter hesabından, "Mesele sadece Gezi Parkı değil arkadaş, sen hala anlamadın mı?" şeklinde yaptığı paylaşıma dikkat çekiliyor.

 

GEZİ DAVASININ GEÇMİŞİ

Gezi Parkı eylemlerine ilişkin aralarında iş adamı Osman Kavala, gazeteci Can Dündar, Ayşe Mücella Yapıcı ve oyuncu Mehmet Ali Alabora'nın da bulunduğu 16 sanığın "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan yargılandığı dava, 18 Şubat 2020'de karara bağlandı. Osman Kavala'nın da aralarında olduğu 9 sanığın beraatine, firari sanıkların dosyalarının ise ayrılmasına karar verildi. Savcılık yerel mahkemenin kararını istinafa taşıdı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi de 22 Ocak 2021'de Osman Kavalı'nın da aralarında bulunduğu 9 sanığın beraat kararını bozdu.

 

CAN DÜNDAR'IN DOSYASI DA ANA DAVAYLA BİRLEŞTİRİLDİ

Bunun üzerine 30. Ağır Ceza Mahkemesi 28 Nisan 2021'deki duruşmada, yakalamalı sanıklar Can Dündar, Mehmet Ali Alabora, Ayşe Pınar Alabora, Gökçe Tüylüoğlu, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu ve İnanç Ekmekçi'nin dosyanın da ana davayla birleştirilmesine karar verdi. Öte yandan, Osman Kavala ve hakkında yakalama kararı bulunan eski CIA danışmanı Henri Barkey'in FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin "Anayasa'yı ihlal" ve "Devletin gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askerî casusluk maksadıyla temin etme" suçlarından İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılandıkları dava da Gezi Parkı ana davasıyla birleştirildi.

 

ÇARŞI DAVASI İLE BİRLEŞTİRİLİP SONRASINDA AYRILDI

Gezi Parkı olaylarına ilişkin Beşiktaş'ın taraftar grubu Çarşı üyelerinin de aralarında bulunduğu 35 sanığa, İstanbul 13. Ağır Mahkemesi'nce "darbeye teşebbüs" ve "izinsiz gösteri" suçlamasından verilen beraat kararı da Yargıtay tarafından bozuldu. Bozma kararında davanın İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki aralarında Osman Kavala'nın da bulunduğu Gezi Parkı ana davasıyla hukuki ve fiili irtibatı bulunduğu gerekçesiyle birleştirilmesi yoluna gidilmesine hükmedildi. Birleştirilerek 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam eden davanın 21 Şubat 2022 tarihli celsesinde ise 35 sanıklı Çarşı davası dosyasının ayrılmasına karar verildi. Osman Kavala, 1 Kasım 2017 tarihinden bu yana tutuklu bulunuyor.

OSMAN KAVALA KİMDİR?

Türk iş insanı Mehmet Osman Kavala 2 Ekim 1957, Paris'te doğdu. 1990'ların başından beri birçok sivil toplum kuruluşuna destek olan Kavala, 2002'den beri kar amacı gütmeyen bir kültür kurumu olarak faaliyetlerini sürdüren Anadolu Kültür'ün kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. Uluslararası Af Örgütü'nün bağışçılarından biridir. Türkiye'de risk altında olan kültürel mirasın korunmasına yönelik çabaları nedeniyle 2019 yılında Avrupa Arkeoloji Mirası Ödülü'ne layık görülen Kavala, yine 2019 yılında, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi'nin demokratik toplum çalışmalarına katkıda bulunan ve ifade özgürlüğüne yönelik baskı altında olan kişilere verdiği 'Ayşenur Zarakolu Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü'ne layık görüldü.

 

Osman Kavala, lise eğitimini 1975'te İstanbul'da Robert Lisesi'nde tamamladı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde işletme, Manchester Üniversitesi'nde ekonomi üzerine lisans eğitimi aldı. New York'taki The New School for Social Research'te doktora eğitimine başladı; ancak 1982'de babası Mehmet Kavala'nın ani ölümü sonrasında İstanbul'a döndü ve ailesinin işlerini devraldı.