Türkiye’nin ilk kenevir fabrikası 40 yıl sonra yeniden üretimde

Dönemin en modern tekstil makineleri şalter kapatmıştı

1970 yılında faaliyete başlayan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi el işçiliği ile kenevir ürünleri üretirken işleri büyüterek 1984 yılında kenevir elyafından ip üretmek amacıyla bir fabrika kurdu. Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanının da katıldığı törenle açılan fabrikanın ihtiyaç duyduğu kenevir, Vezirköprü, Hamamözü, Merzifon ve Gümüşhacıköy’den tedarik ediliyordu. Yörede ekili kenevirlerin işlenmesiyle ilk yıllar adından söz ettiren tesiste yüzden fazla kişi istihdam edildi. Ancak sonrasında ham maddenin azalması ve sermayesinin yetersizliği nedeniyle kapısına kilit vurulan fabrikada dönemin en moderni olarak gösterilen tekstil makineleri de şalter kapattı. Yer yer pas tutan makineleri örümcek ağları da sardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözleri umutlandırdı

Aradan geçen yıllarda girişimlerinin sonuçsuz kalması sonrası Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevir üretiminin desteklenmesine yönelik sözleriyle umutlanıp cesaretlerini toplayan Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi üyelerinin hayalleri tekrardan yeşerdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) tarafından yürütülen 2022 yılı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) ile kooperatife 2 milyon 775 bin TL bütçeli proje desteği sağlandı. Unutulmaya Yüz Tutmuş Kenevir Yetiştiriciliğinin ve Sanayisinin Canlandırılması Projesi kapsamında gerekli tadilatların yapılması ve makinelerin modernize edilmesiyle tesis tekrar aktif hale getirildi.

Çiftçilerin sözleşmeli kenevir tarımına yönlendirilmesi amaçlanıyor

Güncel rakamla toplam bütçesi yaklaşık 7 milyon TL’yi bulan projenin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla İSO 500 içerisinde yer alan bir tekstil firması projeye dahil edildi. Proje kapsamında Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi tarafından köylerde kenevir üretimi konusunda verilen eğitimlerle çiftçilerin sözleşmeli kenevir tarımına yönlendirilmesi de amaçlanıyor. Eğitimlerde tekstil, tıp, kozmetik, savunma sanayi ve gıda gibi alanlarda kullanılan kenevirin önemine de işaret ediliyor.

Tesisi ayağa kaldırmak zor oldu

Yörede 40 yıl sonra yeniden kenevir hasadına başladıklarını belirten 287 üyeli Gümüşhacıköy İp Sicim Urgan Küçük Sanat Kooperatifi’nin başkanı Ümüt Yetişir, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevir üretiminin desteklenmesine yönelik sözlerinin kendilerini cesaretlendirdiğini belirtti. Bölge çiftçisi tarafından sözleşmeli olarak üretilen kenevirin tamamının satın alınarak fabrikada kenevir ipine dönüştürüldüğüne değinen MEM Tekstil Teknik Müdürü Ahmet Oruç, “Her tarafı örümcek ağı saran tesisin ayağa kaldırılması çok zordu. Ancak şu an bütün makineler çalışır vaziyette. Deneme üretimlerimiz de devam ediyor. İnşallah her geçen gün daha iyi olacak” diye konuştu.

Samsun ve Amasya merkezli bölgede kenevir ekosistemi kuruluyor

Kenevir üretiminin yaygınlaşmaya başladığı bölgeye yeni yatırımcılar da geliyor. OKA koordinasyonunda bölgeye kazandırılan yaklaşık 30 milyon Avro’luk yatırımlar sayesinde kenevir konusunda tohum ıslahından entegre işleme tesisine, Ar-Ge merkezinden sözleşmeli çiftçilik uygulamalarına kadar kenevir ekimi yapılan Samsun ve Amasya merkezli olmak üzere bölgede bir kenevir ekosistemi kuruluyor. Bölgede 2020 yılında 14 dekarlık alanda yapılan kenevir üretiminin 2023 yılında bin758 dekara yükseldiği bildirildi.