Ukrayna'da işgal uzadı, gözler ona çevrildi! Hedefteki adam Sergey Şoygu...

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz hafta ülkesinin nükleer güçlerini alarma geçirdiğini duyururken, bir yandan masanın diğer ucunda oturmakta ve Putin'i onaylarcasına başını sallamakta olan Savunma Bakanı Sergey Şoygu'ya bakıyordu.

 

Şoygu, 10 yıldır Rusya silahlı kuvvetlerinin başında ve sivil kökenli bir siyasetçi olmasına rağmen Rusya ordusu üzerinde derin izler bırakmayı başarmış bir isim. Kendisinin attığı modernleştirme ve profesyonelleştirme adımları sonucu, Rusya ordusu etkili bir savaş makinesi ve dış politika aracı imajına kavuştu.

 

Kırım'da ve Suriye'de elde ettiği başarılı sonuçlar, Şoygu'yu ve Rus silahlı kuvvetlerini, Putin'in yönetimindeki Kremlin'in iktidar yapısında merkeze oturttu. Hatta Putin'in kendi KGB geçmişi nedeniyle her zaman öncelikli gördüğü istihbarat kurumlarının ağırlığı yerini son dönemde orduya bırakmaya başladı.

Ne var ki Rus güçlerinin Ukrayna'yı kısa süre içinde ele geçirmeyi başaramaması, Şoygu'nun hayata geçirdiği değişimlerin gerçekte abartıldığı gibi ürkütücü bir askeri güç yaratmadığı yorumlarını da beraberinde getirdi. Lojistikteki zayıflık, strateji hataları ve askerlerin savaşa yeterince hazır olmaması, işgali sürdürmenin zor olacağına ve zafere ulaşılsa bile büyük bedeller ödeneceğine işaret ediyor.

"RUS ORDUSUNU FELAKETİN İÇİNE ATTI"

 

Rusya ordusu konusunda uzman isimlere göre, Şoygu'nun en büyük yanlışlarından biri Putin'in planlarını gerçekçi olmadıkları zamanda bile desteklemek. Örneğin işgal öncesinde dile getirilen, Ukrayna ordusunun daha üstün bir güçle karşı karşıya kaldığında hemen teslim olacağı ve Rus askerlerinin Ukrayna'ya özgürlük götüren kahramanlar olarak karşılanacağı varsayımları Putin kadar Şoygu'nun da desteğini de alıyordu.

ABD'nin Virginia eyaletinin Arlington şehrinde bulunan araştırma ve analiz kurumu CNA'in Rusya çalışmaları direktörü Michael Kofman, "Putin'in ötesinde bu durum özellikle bir kişi için baş belası olacak. O kişi Sergey Şoygu" dedi. Wall Street Journal'a konuşan Kofman, "Bu varsayımlara ve bu tarz bir operasyona onay vererek Şoygu Rus ordusunu bir felaketin içine attı" ifadelerini kullandı.

 

Savaşın sonucunun Şoygu için neler getireceğini öngörmek çok kolay değil. İşgale sorgusuz sualsiz destek vermiş olması, Putin'in Avrupa'daki hedeflerine sadık olduğunu göstermiş oldu. Ancak Operasyon başarısız olursa, Putin'in Şoygu'yu günah keçisi ilan etmesi de söz konusu. Kofman, "Hepsi, savaşın Putin için nasıl sonuçlanacağına bağlı" diye konuştu.

 

Rusya nihayetinde Ukrayna'da başarılı olsa da olmasa da Şoygu'nun Kiev hükümetini birkaç gün içinde ve asgari kayıpla devirme stratejisi başarısız oldu. 12 günün ardından Rus ordusu herhangi bir büyük şehri ele geçiremediği gibi beklenmedik büyüklükte kayıplar verdi. Ukrayna'ya dünyanın dört bir yanından destek yağarken, Batı'nın uyguladığı ekonomik yaptırımlar, Rusya ekonomisini olumsuz etkiliyor.

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDEN SAVUNMA BAKANLIĞINA

 

66 yaşındaki Şoygu, Rusya'nın en popüler devlet yetkililerinden biri. İnşaat mühendisliği eğitimi almış olan Şoygu, kariyerine Sovyetler Birliği döneminde acil durumların idaresinden sorumlu kuruluşun (Türkiye'deki AFAD'ın benzeri bir yapı) başkanı olarak başladı. Uzun yıllar boyunca ülkenin dört bir yanındaki krizlerin yönetiminde önemli roller oynayan Şoygu, Rus halkının da beğenisini topladı ve nihayetinde savunma bakanlığı ile ödüllendirildi.

 

Şoygu bakan olduğu dönemde, Rusya ordusu oldukça zayıf ve moralsiz bir haldeydi. Şoygu'nun girişimleri, bu yapının daha modern bir savaş gücüne dönüşmesini sağladı. Medyanın da desteği ile ordunun itibarı yükseldi, profesyonel askerliği seçen genç erkeklerin sayısında gözle görülür bir artış yaşandı. Her yıl ilkbahar aylarında başkent Moskova'da ordunun yeni silahlarını ve teknolojik donanımlarını sergilediği resmi geçit törenleri düzenlenmesi adet oldu.

Şoygu ilk başarısını Kırım'da elde etti. Yarımadayı ele geçirmek için özel kuvvetlerle bir gece operasyonu planlandı. Düzenlenen operasyonda hükümet binaları ele geçirildi ve nihayetinde 2014'te Rusya Kırım topraklarını ilhak etti. Rusya'nın Kırım'ı işgali bir ay önce Kiev'deki Rusya yanlısı hükümetin devrilmesine bir misilleme ve Karadeniz'deki Rus filosunu korumak için bir adım olarak görüldü.

 

Rusya ordusu 2015'te bu kez Suriye'de Esad güçlerinin yanında sahneye çıktı. Viyana Silahsızlanma Merkezi araştırmacılarından Hanna Notte, "Bu noktada ordu ve Savunma Bakanlığı Dışişleri Bakanlığı karşısında üstünlüğü elde etmiş durumdaydı. Diplomatlarla konuşabilirdiniz ama çok anlam ifade etmezdi" dedi.

 

Şoygu, Şubat ayında Akdeniz'de yapılacak ortak tatbikatlar için Suriye'deydi

Şoygu'nun Putin'le iş dışında da bir dostluğu olduğu biliniyor. İkili zaman zaman birlikte Sibirya'da balık ve av tatillerine çıkıyor. Eylül 2021'de Kremlin, Putin ve Şoygu'nun Primorye ve Amur Bölgesi'ndeki çalışma ziyaretlerinin ardından birlikte tatile çıktığını bu fotoğraflarla duyurmuştu.

YAPTIRIM LİSTESİNDE O DA VARDI

 

Sonuçta, toparlanan ordu Putin'in dış politikasının öncelikli aracı haline gelirken Şoygu da Kremlin'de söz sahibi kurmaylar arasına girdi. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk günlerinde ABD'nin ve Avrupa ülkelerinin ekonomik yaptırımlarına hedef olan Putin'in destekçileri arasında Şoygu da vardı.

Johns Hopkins İleri Uluslararası Çalışmalar Okulu'ndan Prof. Dr. Sergey Sadchenko, Şoygu için, "Bir süredir, Putin'e bir şey olması durumunda yerine geçebilecek kişiler arasında ilk sırada yer alıyor" dedi.

 

Ancak bu Şoygu'nun Putin için bir tehdit olduğu anlamına gelmiyor. Aksine Şoygu, Putin'in Batı'yla çatışma, Rus milliyetçiliği ve din ayakları üzerine oturan ideolojisini ve imajını güçlendirmekte ona yardımcı oldu. Örneğin askeri üniformalar değiştirildi ve Jozef Stalin liderliğindeki SSCB'nin İkinci Dünya Savaşı'ndan zaferle çıkan ordusunun üniformalarına benzer bir tasarım tercih edildi. Şoygu, zemini Sovyetler tarafından ele geçirilmiş Nazi tanklarının eritilmesinden elde edilen metalle kaplanmış olan Rusya Silahlı Kuvvetleri Ana Katedrali'nin açılışına da katıldı.

 

İsrail'de bulunan Reichman Üniversitesi'nde Rusya ordusu üzerine uzman olan Prof. Dr. Dmitry Adamsky, "Siyasi rüzgarların ne yandan esiyor olabileceğini anlıyor ve Putin'in önemli bulduğu açık olan değerleri tekrarlama konusunda çok başarılı" diye konuştu.

RUSYA'NIN DRONE VİDEOLARI ÜNLÜ OLDU

 

Bir süre sonra ordu insansız hava araçlarıyla çekilen hareketli ve kaliteli videolarla öne çıkmaya başladı. Diğer yandan Savunma Bakanlığı'nın resmi televizyon kanalı Kızıl Yıldız'ın muhabirleri, Ortadoğu'dan Kuzey Kutup bölgesine dünyanın dört bir yanında görev yapan Rus askerlerini ziyaret ediyor ve "Rusya'nın küresel çıkarlarını savunan kahramanlar" imajına yönelik yayınlar yapıyordu. Medyada sık sık Şoygu hakkında da parlak haberler çıkıyordu.

#AVRUPA BİRLİĞİ#RUSYA

Ancak Ukrayna işgalinin başarısız olması halinde, ordunun ve Şoygu'nun 10 yılı aşkın zamandır oluşturduğu imaj yıkılırken, geçmişte elde edilmiş olan başarıların da aslında o kadar etkileyici olmadığı ortaya çıkabilir. Zira Kırım yüzölçümü itibarıyla Ukrayna'nın ancak 20'de birine tekabül ediyor ve Ukrayna toprağı olduğu dönemde bile Kırım'da Rusya yanlısı görüşler oldukça yaygındı. Suriye'de ise Rusya'nın varlığı büyük oranda havadan bombardıman ile sınırlıydı.

SÖYLEMDE GERİ ADIM ATMADI

 

Ukrayna'nın işgalinden önce ve sonra, Rusya'nın duruma bakışını en yüksek sesle dile getirenlerden biri Şoygu oldu. Örneğin ABD'nin "Rusya çok yakın zamanda işgale hazırlanıyor" uyarılarını yaptığı günlerde Şoygu da bir karşı açıklama yapmış ve ABD'nin Ukrayna'ya nükleer silah geliştirmekte yardımcı olduğunu ve Washington'ın Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde Rusya yanlısı ayrılıkçılara kimyasal silahla saldırmayı planladığını söylemişti. Şoygu bu açıklamalarını Rusya'daki istihbarat kaynaklarına dayandırmıştı.

 

Geçtiğimiz hafta Rusya'nın Ukrayna işgalinin planlandığı gibi gitmediği yorumları güçlenirken, Şoygu kameraların karşısına çıktı ve elindeki kağıttan önceden hazırlanmış olan bir metni okudu. Bir grup subaya hitap eden Şoygu, "Bizim için en önemli şey, Rusya Federasyonu'nu Batı'nın yarattığı askeri tehdide karşı korumaktır. Batı ülkemize karşı savaşta Ukrayna halkını kullanmaya çalışıyor" dedi ve ekledi:

"Rusya Federasyonu silahlı kuvvetlerinin birlikleri, dile getirdiğimiz misyon tamamlanana kadar özel askeri operasyonu yürütmeye devam edecek."

The Wall Street Journal'ın "Russia’s Military Chief Promised Quick Victory in Ukraine, but Now Faces a Potential Quagmire" başlıklı haberinden derlenmiştir.